{ "title": "Çöl Kobrası Yılanı", "image": "https://www.yilan.gen.tr/images/col-kobrasi-yilani-4360.jpg", "date": "20.01.2024 18:26:47", "author": "Selen Karadeniz", "article": [ { "article": "Çöl Kobrası Yılanı, Elapidae familyasından olan aynı zamanda siyah kobra olarak bilinen zehirli bir yılan türüdür. Ülkemizde de bulunan çöl kobrası yılanı ilk defa 2001 yılında Şanlı Urfa'da kayıt altına alınmıştır. Özellikle Kilis ve Şanlı Urfa bölgesinde yaşam süren, ülkemizdeki tek yaşayan kobra türüdür. Boyları ortalama 200 cm kadardır. İri gözleri ve yuvarlak göz bebekleri bulunan çöl kobrasının vücudunun ön tarafı pullarla kaplıdır. Boyundan kuyruğunun yarısına kadar olan pulları vardır. Vücudunun yarısındaki pullar düz ve çıkıntısız, diğer yarısı da özellikle kuyruğun üzeri bariz çıkıntılıdır. Çöl kobrası yılanının kuyruk altı pullarının bazıları tek olur. Çoğu zaman zehirsiz olan kara yılan ile karıştırılabilen bu türün yapısal özelliklerinin iyi bilinmesi gerekir.

Çöl kobrası yılanının sırtı lekesiz ve parlak siyah renklidir. Bazılarında sırt rengi lekesiz koyu parlak kahverengi olabilir. Genç olanlarında sırtta hafif açık renkte lekeler olabilir. Ergenliğe ulaştıklarında bu lekeler kaybolur ve sırt lekesiz parlak görünümüne kavuşur. Yılanların başının üzerinde simetrik şekilde 9 tane düzenli plak vardır. 2 anal plak, az sayıdaki kuyruk altı plaklarının öndekileri tek, diğerleri de çift olur. Karın altı bölgesi sırtından daha açık tonda ya da koyu mavimsi tonda olur ve lekesizdir. Çöl kobrası büyük ve sabit zehirli dişlere sahiptir. Bu dişler çenenin önünde bir çift halindedir. Bu dişlerin gerisindeki maksil kemiğinde başka diş olmaz.

Çöl kobrası yılanı yaşam alanları ve diğer özellikleri nelerdir?

Çöl kobrası yılanı genellikle az bitki bulunan taşlık alanları, vadi yamaçlarını, kayalıkları, kurak alanları, açık yamaçları, çöl step ya da kurak alanlarda yaşam sürer. Özellikle terk edilmiş bahçelerde, vaha, vadi gibi bölgelerde bu tür yılanlara rastlanabilir. Kemirgen yuvalarını, taşların altını, oyukları, kayaları kendine mesken tutar.

Bu tür yılanlar gündüzleri yerin altında, kendine mesken seçtiği yerlerde yaşamına devam eder, geceleri ise daha aktif olur ve avlanır. Avının dolaştığı alanları daha çok diliyle koku moleküllerini ayırarak takip eder. Geceleri serinlikte uyuşuk haldeki avını ısırarak zehirler. Isırdığı avının felç olmasını ya da ölmesini bekler. Ardından avını parçalamadan bütün halde yutar.

Bu yılanlar ürktükleri zaman gövdesini yassılaştırıp yere yapıştırır, kafasının da yuvarladığı gövdesinin altına saklamaya çalışır. Çok üzerine gidildiği zaman yani kendini tehdit altında hissettiğinde yüksek seste tıslar ve aniden ısırma gösterisine başlayarak göz dağı vermeye çalışır. Son çare olarak yılanlara has koruma silahını yani zehirli dişlerini kullanarak karşısındakini ısırarak, zehrini akıtır.

Çöl kobrası yılanı Mart ayından Ekim ayına kadar aktif bir yaşam sürer. Çoğunlukla 500-1000 mt rakıma kadar bu tür yılanlara rastlanabilir. Beslenmesini avladığı kemirgenler, yılanlar, kertenkele, kuşlar, yılanlar ve küçük omurgalı canlılar oluşturur. Bu türün zehri sinir sistemini tahrip eder. Avında acı verici bir ölüme neden olur. Elapidae familyasında olan yılan türlerinin zehirlerinde kendilerine has klinik bulgular gösteren nörotoksinler vardır. Çöl kobrasındaki baskın nörotoksinler possinaptik içerir. Bunun özelliği sinir ve kas kavşağının işlevselliğinin kaybolmasına yol açmasıdır.

Çöl kobrası yılanı gizli ve gözden uzak bir yaşamı tercih eder. Bu nedenle karşılaşılması en zor yılan türleri arasındadır. Üreme biyolojisi hakkında da yeterince bilgi yoktur. Bunun yanında insanla karşılaştığında da hemen uzaklaşmayı tercih eder. Eğer sıkıştırılmaz ve üzerine gidilmezse sorun çıkarmaz. Ancak onu rahatsız edici davranışlar olursa yüksek sesle tıslar ve ısırır gibi hareketlerde bulunur. Tehlikede olduğunu hissederse mutlaka ısırır. Çöl kobrası yılanı zehri insan yaşamı için riskli olabilecek düzeyde zehirlidir. Bu nedenle bu türde yılanlara dikkat edilmelidir. Bunlar hem zehirli bir yılan türü hem de zehirleri insanları öldürebilecek kadar tehlikelidir.

Çöl kobrası yılanı Suudi Arabistan, İran, Irak, Birleşmiş Arap Emirlikleri, Kuveyt, Türkiye gibi ülkelerde yaşam sürmektedir. Ülkemizde de yaşayan tek kobra türü olarak kayıtlara geçirilmiştir.
" } ] }